มาตรฐานการพิมพ์หนังสือดิจิตอล

การจัดเก็บข้อมูลลงบนแผ่นซีดีรอมกำลังได้รับความนิยม ซีดีรอมหนึ่งแผ่นมีความจุในการเก็บข้อมูลได้มากกว่าหกร้อยล้านตัวอักษร ซีดีรอมจึงเป็นตัวกลางที่สามารถเก็บเอกสารหรือหนังสือขนาดเล่มโตหลายเล่มไว้ได้ ประจวบกับเครือข่ายอินเทอร์เน็ตทำให้เกิดสถานีบริการข้อมูลข่าวสาร มีการเก็บเอกสารหรือสิ่งพิมพ์ไว้บนเครือข่าย WWW ข้อมูลที่จัดเก็บมีลักษณะเป็นแบบสื่อประสม ทั้งภาพ เสียง และวิดิโอ สิ่งพิมพ์ที่เก็บในรูปสื่อดิจิตอลสมัยใหม่ จึงเก็บข้อมูลแบบมีชีวิตชีวา เป็นทั้งเอกสาร สิ่งพิมพ์ที่มีสีสรร มีเสียง มีภาพเคลื่อนไหว ดังที่เราเห็นในชุดสารานุกรมของบริษัทไมโครซอฟต์ที่เก็บไว้บนแผ่นซีดีรอม หรือที่พบเห็นบนโฮมเพจต่าง ๆ ในเครือข่ายอินเทอร์เน็ต ซอฟต์แวร์ที่ใช้เรียกข้อมูลสิ่งพิมพ์ดิจิตอลมาดูหรือแสดงผล เราเรียกว่า บราวเซอร์ บราวเซอร์จึงเป็นโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ดึงข้อมูลสิ่งพิมพ์ดิจิตอลนี้มาแสดงผล ในลักษณะที่สวยงาม น่าดู ในกรณีของเครือข่ายอินเทอร์เน็ต ข้อมูลสิ่งพิมพ์เก็บไว้ในเครื่องให้บริการที่เรียกว่า เซิร์ฟเวอร์ ถ้าเป็นสถานีบริการที่ให้บราวเซอร์เรียกดู เราก็เรียกว่า เว็บเซิร์ฟเวอร์ ข้อมูลที่เก็บในเว็บเซิร์ฟเวอร์ หรือเก็บลงในแผ่นซีดีรอมเพื่อให้บราวเซอร์เรียกดูได้จึงต้องมีมาตรฐานกลาง มาตรฐานเพื่อให้ผู้สร้างสิ่งพิมพ์ดิจิตอลใช้ได้ง่าย วิธีการสร้างที่ชัดเจน โดยไม่ต้องพัฒนาโปรแกรมเรียกอ่านขึ้นเอง เหมือนการสร้างเว็บไซส์ในปัจจุบันที่ใครมีบราวเซอร์ก็เรียกดูได้ เบอร์เนอร์ลี หนึ่งในนักวิจัยฟิสิกส์ที่สวิตเซอร์แลนด์เสนอรูปแบบมาตรฐานที่เรียกว่า HTML - Hyper Text Markup Language  กลุ่มบริษัทไมโครซอฟต์ก็เสนอรูปแบบมาตรฐานที่ชื่อ SGML - Standard Generarize Markup Language  HTML ได้รับการนำมาประยุกต์ใช้บนอินเทอร์เน็ต และแพร่หลายอย่างรวดเร็ว มีการพัฒนามาตรฐานอย่างต่อเนื่อง จนในปัจจุบันถึงรุ่นที่ 4 HTML เป็นวิธีการกำหนดรูปแบบสิ่งพิมพ์ดิจิตอล โดยอาศัยป้าย (tag) กำกับ เช่นถ้าบริเวณใดต้องการให้เป็นหัวข้อ ตัวอักษรเล็กใหญ่ ต้องการใส่รูปภาพ เสียง ต้องการสร้างตัวเชื่อมโยงไปยังเอกสารอื่น ฯลฯ ก็กำหนดไว้ด้วยป้าย มาตรฐานของป้ายที่ใช้กำหนดเอกสารมีความชัดเจนที่    บราวเซอร์ทุกตัวนำไปแปลความหมายได้ถูกต้อง เมื่ออยู่บนอินเทอร์เน็ต จึงมีการพัฒนาวิธีการรับส่งข้อมูลระหว่างบราวเซอร์ซึ่งเป็นเครื่องสำหรับเรียกดู กับ เว็บเซิร์ฟเวอร์ ซึ่งเป็นเครื่องที่ใช้เก็บเอกสารในรูปแบบ HTML วิธีการรับส่งข้อมูลนี้มีชื่อว่า http หรือ Hyper Text Transfer Protocol ดังเราจะเห็นวิธีการเรียกดูข้อมูลบนอินเทอร์เน็ต ต้องมีข้อความ http นำหน้า การสร้างเอกสารสิ่งพิมพ์ด้วยมาตรฐาน HTML ไม่ใช่เรื่องยาก ผู้ที่เคยใช้เวิร์ดโปรเซสเซอร์แล้ว เรียนรู้การใส่ป้ายประกาศเพิ่มเติมอีกเล็กน้อยก็สามารถสร้างสิ่งพิมพ์ในรูปดิจิตอลนี้ได้ และเพื่อให้การพัฒนาสื่อสิ่งพิมพ์ดิจิตอลก้าวหน้าไปเร็วขึ้น บริษัทผู้ผลิตซอฟต์แวร์จำนวนมาก จึงเรียงหน้ากันผลิตเครื่องมือเพื่อช่วยในการจัดพิมพ์สิ่งพิมพ์ดิจิตอลตามมาตรฐาน HTML นี้ เชื่อกันว่าห้องสมุดในยุคต่อจากนี้ไป จะเป็นห้องสมุดที่เก็บสิ่งพิมพ์ในรูปแบบดิจิตอล สิ่งพิมพ์อาจอยู่ในเครือข่าย WWW หรือเก็บไว้ในเซิร์ฟเวอร์ขนาดใหญ่ เก็บไว้ในซีดีรอม ที่เรียกดูได้ทันที แนวคิดของการรวบรวมหนังสือแบบใหม่จึงกลายเป็นดิจิตอลไลบรารี่ เพื่อให้การเก็บเอกสารในรูปแบบดิจิตอลมีลักษณะกระทัดรัด บริษัท อะโดบี (Adobe) จึงได้พัฒนาวิธีการบีบอัดข้อมูล และเก็บเอกสารหนังสือที่มีลักษณะเหมือนหนังสือจริงไว้เป็นแฟ้มได้ และให้ชื่อมาตรฐานใหม่ของตนเองว่า อะโครแบต (Acrobat) รูปแบบแฟ้มที่เก็บมีชื่อชนิดของแฟ้มว่า .PDF แฟ้มแบบอะโครแบตกำลังมีแนวโน้มที่ดี ปัจจุบันมีผู้เก็บหนังสือ สิ่งพิมพ์ต่าง ๆ ไว้ในรูปแบบแฟ้มอะโครแบตกันมากเพิ่มขึ้น ผู้ที่ท่องไปในอินเทอร์เน็ตจะพบเห็นข้อมูลมีลักษณะของหนังสือเป็นเล่มเก็บไว้ด้วยแฟ้ม .PDF หากต้องการอ่านก็ต้องดาวน์โหลดมา เพื่อเปิดอ่านได้ สิ่งพิมพ์ที่เก็บในรูปดิจิตอลเป็นความหวังที่จะลดการใช้กระดาษ  โดยเฉพาะในยุคที่จะต้องมีสิ่งพิมพ์เกิดขึ้นมากมาย เชื่อว่าในไม่ช้าการรับหนังสือพิมพ์ ก็สามารถรับในรูปสื่อดิจิตอลที่สามารถเรียกเปิดอ่านได้เหมือนหนังสือพิมพ์จริง โดยผ่านทางเครือข่าย เขียนโดย : รศ. ยืน ภู่วรวรรณ