แนวพระราชดำริเกี่ยวกับการพัฒนาด้านการเกษตร

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงตระหนักดีว่าการพังทลายของดินอันสืบเนื่องมาจากน้ำไหลบ่า ตามผิวดินเป็นสาเหตุหลักของการสูญเสีย ความอุดมสมบูรณ์ของดินและน้ำ และส่งผลให้ผลิตผลทางการเกษตรของประเทศต่ำกว่าที่ควรจะเป็น จึงเป็นปัญหาที่สมควรได้รับการแก้ไขป้องกันโดยเร็ว ด้วยการนำมาตรการอนุรักษ์ดินและน้ำที่เหมาะสมมาใช้ มาตรการหนึ่งที่ได้ทรงแนะนำได้แก่ มาตรการหญ้าแฝก โดยได้พระราชทานพระราชดำริเป็นครั้งแรก แก่เลขาธิการ คณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ เมื่อวันที่ ๒๒ มิถุนายน ๒๕๓๔ และต่อมา ก็ได้พระราชทานพระราชดำริแก่ผู้เกี่ยวข้องในวาระต่าง ๆ โดยสรุป ดังนี้

"…หญ้าแฝกเป็นพืชที่มีระบบรากลึก แผ่กระจายลงไปในดินตรง ๆ เป็นแผงเหมือนกำแพง ช่วยกรองตะกอนดินและรักษาหน้าดินได้ดี จึงควรนำมาศึกษาและทดลองปลูกในพื้นที่ของ ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดำริและพื้นที่อื่น ๆ ที่เหมาะสมอย่างกว้างขวาง…"

ตัวอย่างของการจัดการทรัพยากรดินด้วยการอนุรักษ์ดินและฟื้นฟูที่เสื่อมสภาพ โดยการป้องกันการเสื่อมโทรมและการชะล้างพังทลายของดินด้วยการปลูก "หญ้าแฝก" ได้แก่ โครงการฟื้นฟูดินเสื่อมโทรมเขาชะงุ้ม จ.ราชบุรี ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทราย จ.เพชรบุรี

| สรรพศิลปศาสตราธิราช | นิทรรศการถาวร |