การขาดน้ำเป็นปัญหาสำคัญประการหนึ่งของการเกษตรไทย ซึ่งส่วนใหญ่ยังต้องอาศัยน้ำฝนเป็นหลัก หากฝนแล้งหรือฝนทิ้งช่วงจะก่อให้เกิดความเสียหายต่อผลผลิตของเกษตรกร ส่งผลให้เกษตรกรยากจนลง เกษตรกรบางส่วนต้องอพยพเข้าไปทำงานในเมืองหรือถิ่นอื่น ด้วยน้ำพระราชหฤทัยห่วงใยพสกนิกร พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจึงทรงคิดค้น "ทฤษฎีใหม่" เพื่อแก้ไขปัญหานี้ โดยมุ่งเน้นเกษตรกรรายย่อยที่ค่อนข้างยากจนและอยู่ในเขตน้ำฝนเป็นกลุ่มผู้รับประโยชน์เป้าหมายอันดับแรก
พระราโชบายในเรื่องการใช้พื้นที่ขนาดเล็กของเกษตรกรรายย่อยตามทฤษฎีใหม่ คือ ต้องมีแหล่งน้ำภายในพื้นที่ที่เพียงพอสำหรับการเพาะปลูก เช่น มีพื้นที่ปลูกข้าว ๕ ไร่ พื้นที่ปลูกพืชเศรษฐกิจอื่น ๆ ๕ ไร่ พื้นที่สระน้ำลึก ๔ เมตร ๓ ไร่ และพื้นที่อีก ๒ ไร่ เพื่อการสร้างที่อยู่อาศัย โรงเรือนและกิจกรรมอื่น ๆ โดยผสมผสานกิจกรรมเพาะปลูกเข้ากับการเลี้ยงปศุสัตว์และสัตว์น้ำด้วย ทฤษฏีใหม่เป็นแสงสว่างที่นำทางให้เกษตรกรรายย่อยจำนวนมากเริ่มก่อร่างสร้างตัวได้
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานแนวคิดเรื่อง "ทฤษฎีใหม่" โดยให้ทำการทดลอง ณ วัดมงคลชัยพัฒนา อำเภอเมือง จังหวัดสระบุรี ด้วยการแบ่งพื้นที่ตามสัดส่วนคือ
ส่วนที่หนึ่ง ร้อยละ ๓๐ เนื้อที่เฉลี่ยประมาณ ๓ ไร่ ให้ทำการขุดสระเก็บกักน้ำที่มีความลึก