๑. มาตรการหญ้าแฝก
การชะล้างและพังทลายของดินเป็นสาเหตุหลักของการสูญเสียธาตุอาหารพืช และความเสื่อมถอยของผลิตภาพในการผลิตพืชของดิน ประมาณว่าแต่ละปีผิวหน้าดินและปุ๋ยธรรมชาติถูกชะล้างลงสู่แหล่งน้ำคิดเป็นมูลค่าถึง ๓,๗๗๕ ล้านบาท และรัฐต้องเสียค่าใช้จ่ายในการขุดลอกตะกอนดิน ซึ่งลงไปทับถมในแหล่งน้ำ ไม่น้อยกว่า ๑,๐๐๐ ล้านบาท การชะล้างพังทลายของดินนี้ยังส่งผลเสียหายต่อเนื่องถึงคุณภาพของน้ำดิบที่ใช้ผลิตน้ำประปา การประมง การตื้นเขินของเส้นทางสัญจรทางน้ำ นอกจากนี้ยังมีผลกระทบต่อตัวเกษตรกรอีกด้วย เนื่องผลผลิตจากพืชที่เพาะปลูกลดลงจากเดิมประมาณร้อยละ ๒๕ พื้นที่เพาะปลูกสูญเสียความอุดมสมบูรณ์คิดเป็นเงินประมาณ ๙๐ บาทต่อไร่ อีกส่วนหนึ่งได้แก่ ปัญหาดินเปรี้ยว ดินเค็ม และอื่น ๆ ซึ่งส่งผลให้ที่นาข้าวส่วนใหญ่ให้ผลผลิตข้าวเพียงประมาณ ๑๐-๒๐ ถังต่อไร่ และบางแห่งต้องทิ้งร้างไป
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงทราบฝ่าละอองชุลีพระบาทว่า การสร้างคันดินกั้นน้ำร่วมกับมาตรการอื่น ๆ ที่เคยดำเนินการมาแล้ว แม้จะใช้ได้ผลดีระดับหนึ่ง ก็มีค่าใช้จ่ายสูงทั้งในการก่อสร้างและการบำรุงรักษา นอกจากนี้ เกษตรกรยังให้การยอมรับน้อย ประกอบกับทรงตระหนักถึงศักยภาพของหญ้าแฝก ซึ่งเป็นพืชที่มีรากที่หยั่งลึกและ